Ladki Bhaeen Yojana महाराष्ट्र राज्य सरकारने सुरू केलेल्या लाडकी बहीण योजनेमध्ये काही महत्त्वपूर्ण बदल करण्यात आले आहेत. या योजनेअंतर्गत पात्र महिलांना दरमहा २१०० रुपये देण्याची घोषणा राज्याचे मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस आणि उपमुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी केली असली, तरी नव्याने लागू केलेल्या निकषांमुळे अनेक महिला या लाभापासून वंचित राहण्याची शक्यता निर्माण झाली आहे.
योजनेचे महत्त्वपूर्ण मुद्दे:
या योजनेंतर्गत, ज्या महिलांचे अर्ज मंजूर झाले आहेत, त्यांच्या खात्यावर आतापर्यंत साडेसात हजार रुपये (पाच हप्ते) जमा करण्यात आले आहेत. मात्र, अनेक पात्र महिलांचे अर्ज अजूनही प्रलंबित आहेत. या अर्जांची प्रक्रिया लवकरच पूर्ण होणार असल्याचे सांगण्यात आले आहे.
नवीन निकषांचा प्रभाव:
योजनेच्या सुरुवातीलाच हमीपत्रामध्ये एक महत्त्वाचा मुद्दा नमूद करण्यात आला होता – ज्या महिला इतर शासकीय योजनांमधून दरमहा १५०० रुपयांपेक्षा जास्त लाभ घेत आहेत, त्यांना लाडकी बहीण योजनेचा लाभ मिळणार नाही. मात्र, या अटीकडे दुर्लक्ष करून अनेक महिलांनी अर्ज केले होते.
संजय गांधी निराधार अनुदान योजनेचा प्रभाव:
आता राज्य सरकारने एक नवीन आणि कठोर निकष लागू केला आहे. ज्या महिला संजय गांधी निराधार अनुदान योजनेचा लाभ घेत आहेत, त्या महिलांना लाडकी बहीण योजनेचा लाभ मिळणार नाही. या निर्णयामुळे मोठ्या संख्येने महिला या योजनेपासून वंचित राहणार आहेत.
ऑनलाइन प्रोफाईल तपासणी:
लाभार्थी महिलांना त्यांच्या योजनेच्या स्थितीची माहिती मिळण्यासाठी ऑनलाइन प्रोफाईल तपासणीची सुविधा उपलब्ध करून देण्यात आली आहे. या प्रोफाईलमध्ये संजय गांधी निराधार अनुदान योजनेचा लाभ घेत असलेल्या महिलांसाठी ‘यस’ असे दर्शविले जाईल, तर इतरांसाठी ‘नो’ असे दर्शविले जाईल.
योजनेची सध्याची स्थिती:
सध्या या योजनेअंतर्गत पात्र ठरलेल्या महिलांना प्रति महिना २१०० रुपये मिळत आहेत. मात्र, नव्या निकषांमुळे अनेक महिलांचे अर्ज नाकारले जाण्याची शक्यता आहे. विशेषतः संजय गांधी निराधार अनुदान योजनेच्या लाभार्थींना हा निर्णय मोठा धक्का ठरणार आहे.
या नवीन निकषांमुळे अनेक गरजू महिला दोन्ही योजनांपैकी एकाच योजनेचा लाभ घेऊ शकतील. यामुळे त्यांच्या मासिक उत्पन्नावर परिणाम होणार आहे. तसेच, ज्या महिलांनी आधीच लाडकी बहीण योजनेचा लाभ घेतला आहे, त्यांनाही या निर्णयाचा फटका बसणार आहे.
महत्त्वाच्या सूचना:
१. सर्व लाभार्थी महिलांनी त्यांचे ऑनलाइन प्रोफाईल तपासून पाहावे. २. संजय गांधी निराधार अनुदान योजनेचा लाभ घेत असल्यास, लाडकी बहीण योजनेसाठी अर्ज करू नये. ३. आधीच अर्ज केला असल्यास, योजनेच्या स्थितीची नियमित तपासणी करावी. ४. कोणत्याही अडचणी असल्यास संबंधित विभागाशी संपर्क साधावा.
लाडकी बहीण योजना ही महाराष्ट्रातील महिलांसाठी एक महत्त्वाची योजना असली, तरी नव्याने लागू केलेल्या निकषांमुळे अनेक पात्र महिला या योजनेपासून वंचित राहण्याची शक्यता आहे. विशेषतः संजय गांधी निराधार अनुदान योजनेच्या लाभार्थींना हा निर्णय मोठा धक्का ठरणार आहे. या परिस्थितीत सर्व महिलांनी त्यांच्या योजनेच्या स्थितीची नियमित तपासणी करणे आणि आवश्यक ती माहिती अद्ययावत ठेवणे महत्त्वाचे आहे.
शासनाने या निर्णयामागील कारणे स्पष्ट करणे आणि प्रभावित होणाऱ्या महिलांसाठी पर्यायी व्यवस्था करणे गरजेचे आहे. तसेच, भविष्यात अशा योजना राबवताना सर्व घटकांचा विचार करून धोरणे ठरवली जावीत, जेणेकरून कोणत्याही गरजू महिलेला या लाभापासून वंचित राहावे लागणार नाही.