65-year-old citizens महाराष्ट्र राज्य परिवहन महामंडळाने राज्यातील वृद्ध नागरिकांसाठी एक महत्त्वाकांक्षी योजना सुरू केली आहे – एसटी स्मार्ट कार्ड. या योजनेमुळे ज्येष्ठ नागरिकांना त्यांच्या दैनंदिन प्रवासात मोठा आर्थिक दिलासा मिळणार आहे. विशेषतः 75 वर्षांवरील नागरिकांना मोफत प्रवास आणि 65 वर्षांवरील नागरिकांना अर्ध्या तिकिटावर प्रवास करण्याची सुविधा या योजनेद्वारे उपलब्ध करून देण्यात आली आहे.
महाराष्ट्र राज्य परिवहन महामंडळाच्या एसटी बस सेवा ही ग्रामीण भागातील जनतेची जीवनवाहिनी मानली जाते. “लाल परी” या नावाने ओळखल्या जाणाऱ्या या बस सेवा गेली अनेक वर्षे सर्वसामान्य नागरिकांना विश्वासार्ह आणि परवडणारी वाहतूक सेवा पुरवत आहेत. एसटीच्या माध्यमातून दररोज लाखो प्रवासी आपल्या गंतव्यस्थानी पोहोचतात. विशेषतः ग्रामीण भागातील विद्यार्थी, नोकरदार वर्ग आणि ज्येष्ठ नागरिकांसाठी एसटी ही अत्यंत महत्त्वाची वाहतूक सेवा ठरली आहे.
स्मार्ट कार्ड योजनेमागील प्रमुख कारण म्हणजे पूर्वीच्या तिकिट सवलत योजनेचा होणारा दुरुपयोग. अनेक प्रवासी खोटी कागदपत्रे सादर करून मोफत किंवा सवलतीच्या दरात प्रवास करत असल्याचे निदर्शनास आले होते. याचा थेट परिणाम राज्य परिवहन महामंडळाच्या महसुलावर होत होता. या समस्येवर मात करण्यासाठी आणि खऱ्या लाभार्थ्यांना योजनेचा फायदा मिळावा या उद्देशाने स्मार्ट कार्ड प्रणाली अंमलात आणण्यात आली आहे.
स्मार्ट कार्ड मिळवण्याची प्रक्रिया अत्यंत सोपी आणि सुटसुटीत ठेवण्यात आली आहे. नागरिकांना त्यांच्या जवळच्या एसटी कार्यालयात जाऊन किंवा मोबाईल ऍपच्या माध्यमातून कार्डसाठी अर्ज करता येतो. कार्ड मिळवण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रांमध्ये आधार कार्ड, पॅन कार्ड, वाहन परवाना, पासपोर्ट किंवा निवडणूक ओळखपत्र यांपैकी कोणतेही एक ओळखपत्र पुरेसे आहे. या कागदपत्रांच्या माध्यमातून प्रत्येक अर्जदाराची योग्य पडताळणी केली जाते, ज्यामुळे बनावट कागदपत्रांचा वापर रोखला जातो.
75 वर्षांवरील नागरिकांसाठी ही योजना विशेष महत्त्वाची आहे. या वयोगटातील नागरिकांना एसटी बसमध्ये मोफत प्रवास करता येतो. हा निर्णय त्यांच्या आर्थिक परिस्थितीचा विचार करून घेण्यात आला आहे. बहुतांश ज्येष्ठ नागरिक निवृत्त असतात आणि त्यांचे उत्पन्नाचे स्रोत मर्यादित असतात. अशा परिस्थितीत मोफत प्रवासाची सुविधा त्यांच्यासाठी वरदान ठरते.
65 ते 74 वर्षे वयोगटातील नागरिकांसाठीही महत्त्वाची सवलत देण्यात आली आहे. या वयोगटातील प्रवाशांना नियमित तिकिटाच्या किमतीच्या निम्मी रक्कम भरावी लागते. ही सवलत देखील त्यांच्या आर्थिक गरजांचा विचार करून देण्यात आली आहे. यामुळे त्यांना त्यांच्या दैनंदिन प्रवासात बचत करता येते आणि त्या बचतीचा उपयोग इतर गरजांसाठी करता येतो.
हे पण वाचा:
लाडकी बहीण योजनेच्या 6व्या हफ्त्याची तारीख जाहीर! मिळणार 2100 रुपये Date of 6th installment
स्मार्ट कार्ड योजनेचा एक महत्त्वाचा फायदा म्हणजे डिजिटल व्यवहारांना प्रोत्साहन. स्मार्ट कार्डमुळे रोख रकमेची हाताळणी कमी होते आणि प्रवाशांना सुरक्षित व सोयीस्कर प्रवासाची सुविधा मिळते. शिवाय, या कार्डमुळे प्रवाशांची माहिती डिजिटल स्वरूपात जतन होते, ज्यामुळे भविष्यात योजनेच्या अंमलबजावणीचे मूल्यमापन करणे सोपे जाते.
महत्त्वाची बाब म्हणजे स्मार्ट कार्ड मिळवण्यासाठी 31 जूनपर्यंत मुदत देण्यात आली आहे. या तारखेनंतर ज्या पात्र नागरिकांकडे स्मार्ट कार्ड नसेल, त्यांना या योजनेचा लाभ घेता येणार नाही. त्यामुळे सर्व पात्र नागरिकांनी या मुदतीत आपले स्मार्ट कार्ड काढून घेणे महत्त्वाचे आहे.
एसटी स्मार्ट कार्ड योजना ही केवळ वृद्ध नागरिकांना प्रवासात सवलत देणारी योजना नाही, तर ती एक सामाजिक सुरक्षा योजना आहे. या योजनेमुळे वृद्ध नागरिकांना त्यांच्या कुटुंबीयांवर अवलंबून न राहता स्वतंत्रपणे प्रवास करता येतो. शिवाय, त्यांचे सामाजिक जीवन सक्रिय राहते आणि त्यांना मानसिक आरोग्याच्या दृष्टीनेही फायदा होतो.
