crop insurance credited २०२४ चा फेब्रुवारी महिना त्यांच्यासाठी विशेष महत्त्वाचा ठरला आहे. गेल्या वर्षी म्हणजेच २०२३ च्या खरीप हंगामात झालेल्या मोठ्या नुकसानीनंतर, आता पीकविमा अग्रिमाच्या दुसऱ्या टप्प्यातील रक्कम शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यांमध्ये जमा होऊ लागली आहे. या महत्त्वपूर्ण आर्थिक मदतीमुळे बीड जिल्ह्यातील हजारो शेतकरी कुटुंबांना मोठा दिलासा मिळाला आहे.
मागील वर्षाच्या खरीप हंगामात बीड जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांच्या पिकांचे अभूतपूर्व नुकसान झाले होते. या गंभीर परिस्थितीचा सामना करण्यासाठी शासनाने तातडीने पीकविमा अग्रिम देण्याचा महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतला. या निर्णयानुसार, नोव्हेंबर २०२३ मध्ये पहिल्या टप्प्यात सुमारे ७ लाख ७० हजार शेतकऱ्यांना २४१ कोटी रुपयांचा पीकविमा अग्रिम वितरित करण्यात आला. मात्र, काही शेतकऱ्यांच्या बाबतीत आवश्यक ती पडताळणी प्रक्रिया पूर्ण झाली नसल्याने, त्यांना या पहिल्या टप्प्यात अग्रिम मिळू शकला नव्हता.
आता, फेब्रुवारी महिन्यात या उर्वरित शेतकऱ्यांची पडताळणी प्रक्रिया यशस्वीरीत्या पूर्ण झाल्यानंतर, पीकविमा अग्रिमाच्या दुसऱ्या टप्प्याला सुरुवात झाली आहे. या टप्प्यात १ लाख ११ हजार शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यांवर एकूण ७६ कोटी २७ लाख रुपये जमा करण्याची प्रक्रिया सुरू झाली आहे. शेतकऱ्यांना त्यांच्या खात्यात रक्कम जमा झाल्याचे एसएमएस संदेश येऊ लागले आहेत, ज्यामुळे त्यांच्यात समाधान आणि आनंदाचे वातावरण निर्माण झाले आहे.
बीड जिल्ह्यातील विविध तालुक्यांमध्ये या पीकविमा अग्रिमाचे वितरण विशेष नियोजनबद्ध पद्धतीने करण्यात आले आहे. परळी तालुक्यात सर्वाधिक २५,१५५ शेतकऱ्यांना १६ कोटी ५७ लाख रुपयांचे वितरण झाले आहे. त्यानंतर माजलगाव तालुक्यात १९,०२७ शेतकऱ्यांना १४ कोटी १३ लाख रुपये आणि केज तालुक्यात १९,१२५ शेतकऱ्यांना १३ कोटी ७ लाख रुपयांचे वाटप करण्यात आले आहे. अंबाजोगाई तालुक्यातील १२,३९१ शेतकऱ्यांना १२ कोटी २६ लाख रुपये मिळाले आहेत.
पाटोदा तालुक्यातील ८,८७७ शेतकऱ्यांना ६ कोटी ९० लाख रुपये, बीड तालुक्यातील ७,१७१ शेतकऱ्यांना ५ कोटी २२ लाख रुपये आणि गेवराई तालुक्यातील ५,४४६ शेतकऱ्यांना ३ कोटी ४४ लाख रुपयांचे वितरण करण्यात आले आहे. धारूर तालुक्यात ३,५४१ शेतकऱ्यांना ३ कोटी ८६ लाख रुपये, शिरूर तालुक्यात २,९३२ शेतकऱ्यांना ६२ कोटी ८५ लाख रुपये, आष्टी तालुक्यात २,५३५ शेतकऱ्यांना १ कोटी ४९ लाख रुपये आणि वडवणी तालुक्यातील ५,४०१ शेतकऱ्यांना १ कोटी ४७ लाख रुपयांचे वितरण करण्यात आले आहे.
या पीकविमा अग्रिमाचे शेतकऱ्यांच्या जीवनातील महत्त्व अनन्यसाधारण आहे. गेल्या वर्षी झालेल्या नुकसानीमुळे अनेक शेतकरी कुटुंबे आर्थिक संकटात सापडली होती. या निधीमुळे त्यांना पुढील हंगामाची तयारी करण्यासाठी मोठी मदत होणार आहे. शेतीसाठी आवश्यक असणारी खते, बियाणे, कीटकनाशके यांची खरेदी करणे, तसेच इतर अत्यावश्यक खर्च भागवणे त्यांना शक्य होणार आहे.
स्थानिक शेतकऱ्यांनी या मदतीबद्दल मोठे समाधान व्यक्त केले आहे. एका अनुभवी शेतकऱ्याने सांगितले की, “गेल्या वर्षी आम्हाला अतिशय मोठे नुकसान सहन करावे लागले. या पीकविमा अग्रिमामुळे आम्हाला पुन्हा उभे राहण्याची एक नवी संधी मिळाली आहे. आता आम्ही येणाऱ्या हंगामाच्या तयारीला सुरुवात करू शकतो.”
या संपूर्ण वितरण प्रक्रियेत स्थानिक प्रशासनाने अत्यंत महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे. प्रशासनाने सर्व पात्र शेतकऱ्यांची अचूक यादी तयार करणे, त्यांच्या बँक खात्यांची माहिती अद्ययावत करणे आणि निधी वितरणाची प्रक्रिया सुरळीत पार पाडणे या सर्व कामांमध्ये विशेष लक्ष दिले आहे.
मात्र, या आर्थिक मदतीसोबतच काही महत्त्वाची आव्हानेही आहेत. शेतकऱ्यांना या निधीचा योग्य आणि परिणामकारक वापर करण्याबाबत योग्य मार्गदर्शन करणे, भविष्यातील नैसर्गिक आपत्तींपासून बचाव करण्यासाठी दीर्घकालीन नियोजन करणे, आणि शाश्वत शेती पद्धतींचा अवलंब करण्यास प्रोत्साहन देणे ही महत्त्वाची कामे समोर आहेत.
एकंदरीत, बीड जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांसाठी हा पीकविमा अग्रिम एक मोठा आधार ठरला आहे. एकूण १ लाख ११ हजार शेतकऱ्यांना मिळणारे ७६ कोटी २७ लाख रुपये हे केवळ आर्थिक मदत नसून, त्यांच्या आत्मविश्वासाला मिळालेले बळ आहे. या मदतीमुळे शेतकरी पुन्हा एकदा उभे राहू शकतील आणि पुढील हंगामासाठी सज्ज होऊ शकतील.