eligible beneficiaries सरकारने एक महत्वपूर्ण पाऊल उचलले आहे. नवीन वर्ष 2024 च्या प्रारंभी शेतकऱ्यांसाठी एक मोठी आनंदाची बातमी समोर आली आहे. प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजनेअंतर्गत येणाऱ्या 19व्या किस्तीसोबतच मानधन योजनेचा लाभही शेतकऱ्यांना एकाच वेळी मिळणार आहे.
सध्याच्या काळात शेतकऱ्यांना अनेक आर्थिक अडचणींना सामोरे जावे लागत आहे. वाढती महागाई, हवामान बदलाचे आव्हान आणि शेतीसाठी लागणारी वाढती भांडवली गुंतवणूक यामुळे शेतकरी वर्ग आर्थिक संकटात सापडला आहे. अशा परिस्थितीत सरकारने घेतलेला हा निर्णय शेतकऱ्यांसाठी दिलासादायक ठरणार आहे.
पीएम किसान सन्मान निधी योजनेअंतर्गत आतापर्यंत सरकारने 18 किस्ती पात्र शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा केल्या आहेत. या योजनेचा मुख्य उद्देश देशातील लघु आणि सीमांत शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत पुरवणे हा आहे. दरवर्षी 6000 रुपये तीन समान हप्त्यांमध्ये शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात थेट जमा केले जातात. प्रत्येक हप्त्यात 2000 रुपये दिले जातात. मात्र यावेळी सरकारने एक महत्वाचा बदल केला आहे.
नवीन वर्षात येणाऱ्या 19व्या किस्तीमध्ये सरकार पात्र शेतकऱ्यांच्या खात्यात 5000 रुपये जमा करणार आहे. यामध्ये नियमित किस्तीची रक्कम 2000 रुपये आणि मानधन योजनेच्या पेंशनची रक्कम समाविष्ट असेल. हा निर्णय विशेषतः त्या शेतकऱ्यांसाठी महत्वाचा ठरणार आहे ज्यांनी पीएम किसान मानधन योजनेसाठी आधीच नोंदणी केली आहे.
पीएम किसान मानधन योजना ही शेतकऱ्यांच्या वृद्धापकाळातील आर्थिक सुरक्षिततेसाठी विशेष महत्वाची आहे. या योजनेअंतर्गत 18 ते 40 वर्षे वयोगटातील शेतकऱ्यांना सहभागी होता येते. योजनेत सहभागी होणाऱ्या शेतकऱ्यांना दरमहा 55 रुपये ते 200 रुपयांपर्यंत योगदान द्यावे लागते. या योगदानाच्या बदल्यात, सरकार त्यांना 60 वर्षांनंतर दरमहा 3000 रुपयांची पेंशन देते.
या योजनेचे सर्वात महत्वाचे वैशिष्ट्य म्हणजे ती शेतकऱ्यांना निवृत्तीनंतरच्या काळासाठी आर्थिक सुरक्षा प्रदान करते. विशेषतः लहान आणि सीमांत शेतकऱ्यांसाठी, ज्यांच्याकडे निवृत्तीनंतरच्या काळासाठी कोणतीही बचत किंवा पेंशन योजना नसते, त्यांच्यासाठी ही योजना वरदान ठरत आहे.
सरकारच्या या निर्णयामागे अनेक महत्वाचे उद्दिष्टे आहेत:
सर्वप्रथम, शेतकऱ्यांना तात्काळ आर्थिक मदत मिळावी आणि त्यांचा आत्मविश्वास वाढावा हा मुख्य हेतू आहे. दुसरे, शेतकऱ्यांमध्ये बचतीची सवय वाढावी आणि त्यांनी भविष्यातील आर्थिक सुरक्षिततेसाठी पावले उचलावीत असा उद्देश आहे. तिसरे, शेतकऱ्यांच्या वृद्धापकाळातील आर्थिक गरजा भागवण्यासाठी एक विश्वासार्ह यंत्रणा उभी करणे हा देखील महत्वाचा हेतू आहे.
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांनी काही महत्वाच्या बाबींची पूर्तता करणे आवश्यक आहे. सर्वप्रथम, त्यांची पीएम किसान सन्मान निधी योजनेत नोंदणी असणे अनिवार्य आहे. त्याचबरोबर मानधन योजनेसाठी स्वतंत्र नोंदणी करणे आवश्यक आहे. योजनेचा लाभ घेण्यासाठी वयोमर्यादा 18 ते 40 वर्षे असणे आवश्यक आहे.
सरकारच्या या निर्णयामुळे लाखो शेतकरी कुटुंबांना मोठा दिलासा मिळणार आहे. विशेषतः नवीन वर्षाच्या सुरुवातीला मिळणारी ही रक्कम अनेक शेतकऱ्यांना त्यांच्या शेतीविषयक गरजा पूर्ण करण्यास मदत करेल. याशिवाय, भविष्यातील आर्थिक सुरक्षिततेसाठी एक पाऊल म्हणून देखील या योजनेकडे पाहिले जात आहे.
थोडक्यात, केंद्र सरकारची ही दुहेरी योजना शेतकऱ्यांच्या सध्याच्या आणि भविष्यातील आर्थिक गरजांचा विचार करून तयार केली आहे. पीएम किसान सन्मान निधी आणि मानधन योजनेचा एकत्रित लाभ देण्याचा निर्णय हा शेतकरी कल्याणाच्या दिशेने टाकलेले एक महत्वाचे पाऊल आहे.