get free treatment आज भारतातील आरोग्य क्षेत्रात एक महत्त्वपूर्ण क्रांती घडत आहे. ती म्हणजे ‘आभा हेल्थ कार्ड’ ची सुरुवात. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या नेतृत्वाखाली सुरू झालेली ही योजना भारतीय नागरिकांच्या आरोग्य सेवेत मूलभूत बदल घडवून आणत आहे. या लेखात आपण ‘आभा’ कार्डाबद्दल सविस्तर माहिती जाणून घेऊया.
आभा कार्ड म्हणजे काय? ‘आभा’ हे ‘आयुष्यमान भारत हेल्थ अकाउंट’ चे संक्षिप्त रूप आहे. हे १४ अंकी विशिष्ट क्रमांकाचे डिजिटल हेल्थ कार्ड आहे, जे आधार कार्डाप्रमाणेच महत्त्वाचे ठरणार आहे. या कार्डामध्ये व्यक्तीच्या संपूर्ण वैद्यकीय इतिहासाची डिजिटल नोंद ठेवली जाते. रुग्णाचे आरोग्यविषयक अहवाल, औषधोपचार, वैद्यकीय चाचण्या आणि इतर संबंधित माहिती या कार्डावर सुरक्षित साठवली जाते.
आभा कार्डाचे महत्त्व २०२५-२६ या शैक्षणिक वर्षापासून राष्ट्रीय आयुर्विज्ञान आयोगाने (NMC) सर्व सरकारी आणि खासगी रुग्णालयांमध्ये ‘आभा’ कार्ड अनिवार्य करण्याचा निर्णय घेतला आहे. मात्र कोणत्याही रुग्णाला उपचारांपासून वंचित ठेवले जाणार नाही, याची खबरदारी घेतली जात आहे. या कार्डामुळे वैद्यकीय महाविद्यालयांचे मूल्यांकन, रुग्णालयांमधील साधनसामग्रीचे नियोजन आणि आजारांवरील संशोधन अधिक सुलभ होणार आहे.
गोपनीयता आणि सुरक्षा आभा कार्डाच्या माध्यमातून साठवलेली माहिती अत्यंत सुरक्षित पद्धतीने हाताळली जाते. रुग्णाच्या संमतीशिवाय कोणालाही ही माहिती पाहता येत नाही. डेटा पाहण्यासाठी रुग्णाच्या मोबाइल क्रमांकावर ओटीपी पाठवला जातो आणि तो दिल्यानंतरच माहिती उपलब्ध होते. यामुळे डेटाची गोपनीयता पूर्णपणे जपली जाते.
आभा कार्डाचे प्रमुख फायदे १. डिजिटल आरोग्य नोंदी: सर्व वैद्यकीय कागदपत्रे डिजिटल स्वरूपात एकाच ठिकाणी साठवली जातात. २. देशव्यापी मान्यता: सरकारी आणि खासगी रुग्णालयांमध्ये हे कार्ड स्वीकारले जाते. ३. कागदपत्रांची गरज नाही: जुने रिपोर्ट्स हरवले तरी डिजिटल डेटामुळे माहिती सुरक्षित राहते. ४. वेळेची बचत: पुन्हा-पुन्हा चाचण्या करण्याची गरज पडत नाही. ५. उपचारांमध्ये सुलभता: डॉक्टरांना रुग्णाचा पूर्व इतिहास तात्काळ उपलब्ध होतो.
कार्डावर असणारी माहिती आभा कार्डावर रुग्णाची खालील माहिती नोंदवली जाते:
हे पण वाचा:
लाडकी बहीण योजनेच्या 6व्या हफ्त्याची तारीख जाहीर! मिळणार 2100 रुपये Date of 6th installment
- घेतलेले सर्व उपचार आणि औषधांचा तपशील
- उपचार करणाऱ्या डॉक्टरांची माहिती
- वैद्यकीय चाचण्यांचे अहवाल
- आजारांची संपूर्ण नोंद
- सरकारी योजनांच्या लाभाची माहिती
कार्ड कसे मिळवायचे? आभा कार्ड मिळवण्यासाठी खालील पद्धत अनुसरावी: १. ndhm.gov.in या वेबसाइटला भेट द्या २. “Create ABHA Number” या पर्यायावर क्लिक करा ३. आधार किंवा ड्रायव्हिंग लायसन्सद्वारे नोंदणी करा ४. आवश्यक माहिती भरा आणि ओटीपी प्रमाणित करा ५. कार्ड डाउनलोड करा
आयुष्यमान कार्ड आणि आभा कार्ड यातील फरक बऱ्याच लोकांना आयुष्यमान कार्ड आणि आभा कार्ड यात गोंधळ होतो. आयुष्यमान कार्ड हे विमा योजनेसाठी असून ते गरीब आणि गरजू लोकांना आर्थिक मदत करते. तर आभा कार्ड हे डिजिटल हेल्थ रेकॉर्डसाठी असून ते सर्व नागरिकांसाठी उपलब्ध आहे.
सावधगिरीचे मुद्दे आभा कार्डाचे फायदे जसे महत्त्वाचे आहेत, तसेच काही बाबतीत सावधगिरी बाळगणेही आवश्यक आहे:
- सायबर सुरक्षा: डेटा हॅकिंगपासून सावध राहणे
- माहितीचा गैरवापर टाळणे
- प्रायव्हसी सेटिंग्जकडे विशेष लक्ष देणे
- नियमित अपडेट्स करणे
आभा कार्ड भारतीय आरोग्य क्षेत्रात मोठी क्रांती घडवून आणणार आहे. डिजिटल तंत्रज्ञानाच्या माध्यमातून आरोग्यसेवा अधिक कार्यक्षम आणि पारदर्शक होणार आहे. विशेषतः ग्रामीण भागातील नागरिकांना याचा मोठा फायदा होईल. आरोग्य क्षेत्रातील संशोधन आणि धोरण निर्धारणासाठी या डेटाचा मोठा उपयोग होईल.
आभा हेल्थ कार्ड ही केवळ एक डिजिटल सुविधा नाही, तर ती भारताच्या आरोग्य क्षेत्रातील एक महत्त्वाची क्रांती आहे. या कार्डामुळे रुग्णांना अधिक चांगली सेवा मिळेल, डॉक्टरांना उपचार करणे सोपे होईल आणि एकूणच आरोग्य व्यवस्था अधिक कार्यक्षम बनेल.
