New lists of PM Kisan भारत हा कृषिप्रधान देश असून, देशाच्या अर्थव्यवस्थेत शेतीक्षेत्राचे योगदान अनन्यसाधारण आहे. मात्र, अनेक शेतकरी आर्थिक संकटात सापडलेले आहेत. या पार्श्वभूमीवर भारत सरकारने पीएम किसान सन्मान निधी योजना सुरू केली आहे. या योजनेद्वारे देशातील कोट्यवधी शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत मिळत आहे. या लेखात आपण या योजनेची सविस्तर माहिती जाणून घेऊया.
योजनेची मुख्य वैशिष्ट्ये
पीएम किसान सन्मान निधी योजना ही केंद्र सरकारची एक महत्त्वाकांक्षी योजना आहे. या योजनेअंतर्गत पात्र शेतकऱ्यांना दरवर्षी 6,000 रुपये तीन समान हप्त्यांमध्ये दिले जातात. प्रत्येक हप्त्यात 2,000 रुपये थेट लाभार्थ्यांच्या बँक खात्यात जमा केले जातात. डायरेक्ट बेनिफिट ट्रान्सफर (DBT) प्रणालीमुळे मध्यस्थांचा हस्तक्षेप टाळला जातो आणि भ्रष्टाचारास आळा बसतो.
पात्रता निकष
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी काही महत्त्वाचे निकष आहेत:
- लाभार्थी शेतकऱ्याच्या नावावर शेतजमीन असणे आवश्यक आहे.
- आयकर भरणारे शेतकरी या योजनेसाठी अपात्र ठरतात.
- सरकारी कर्मचारी (चतुर्थ श्रेणी कर्मचाऱ्यांना सवलत) या योजनेसाठी पात्र नाहीत.
- डॉक्टर्स, इंजिनिअर्स, वकील यांसारख्या व्यावसायिकांना या योजनेचा लाभ मिळत नाही.
- ज्या निवृत्तिवेतनधारकांचे मासिक वेतन 10,000 रुपयांपेक्षा जास्त आहे, ते या योजनेसाठी अपात्र ठरतात.
नोंदणी प्रक्रिया
योजनेचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांना दोन पद्धतींनी नोंदणी करता येते:
ऑनलाइन नोंदणी
- www.pmkisan.gov.in या अधिकृत वेबसाइटवर जा
- ‘किसान कॉर्नर’ मधील ‘New Farmer Registration’ या पर्यायावर क्लिक करा
- आवश्यक माहिती भरा:
- आधार कार्ड तपशील
- बँक खात्याची माहिती
- जमिनीचे दस्तऐवज
ऑफलाइन नोंदणी
शेतकरी खालील ठिकाणी जाऊन नोंदणी करू शकतात:
- ग्रामपंचायत कार्यालय
- कॉमन सर्व्हिस सेंटर (CSC)
- स्थानिक कृषी विभागाचे कार्यालय
आवश्यक कागदपत्रे
योजनेसाठी नोंदणी करताना खालील कागदपत्रे आवश्यक आहेत:
हे पण वाचा:
लाडकी बहीण योजनेच्या 6व्या हफ्त्याची तारीख जाहीर! मिळणार 2100 रुपये Date of 6th installment
- आधार कार्ड
- बँक पासबुक (IFSC कोडसह)
- जमिनीचा 7/12 उतारा
- ओळखपत्र व पत्त्याचा पुरावा
लाभार्थी यादी तपासण्याची प्रक्रिया
शेतकऱ्यांना त्यांचे नाव लाभार्थी यादीत आहे की नाही हे तपासण्यासाठी खालील पद्धत वापरावी:
- अधिकृत वेबसाइटवर जा (pmkisan.gov.in)
- ‘किसान कॉर्नर’ मध्ये जाऊन ‘Beneficiary List’ वर क्लिक करा
- खालील माहिती भरा:
- राज्य
- जिल्हा
- तालुका/ब्लॉक
- गाव
- ‘Get Report’ वर क्लिक करून यादी पहा
माहितीत सुधारणा करण्याची प्रक्रिया
जर नोंदणीत काही चुका असतील तर त्या दुरुस्त करण्यासाठी:
- वेबसाइटवरील ‘Edit Aadhaar Details’ पर्याय निवडा
- योग्य माहिती भरून सबमिट करा
- आवश्यक असल्यास स्थानिक कृषी अधिकाऱ्यांशी संपर्क साधा
योजनेचे महत्त्व आणि फायदे
- शेतकऱ्यांना नियमित आर्थिक मदत मिळते
- शेती खर्चासाठी आर्थिक पाठबळ मिळते
- DBT प्रणालीमुळे पारदर्शकता राखली जाते
- विशेषतः लहान व सीमांत शेतकऱ्यांना मदत होते
- शेतकऱ्यांचे जीवनमान सुधारण्यास मदत होते
पीएम किसान सन्मान निधी योजना ही शेतकऱ्यांसाठी वरदान ठरली आहे. या योजनेमुळे लाखो शेतकऱ्यांना नियमित आर्थिक मदत मिळत आहे. योजनेची यशस्वी अंमलबजावणी आणि DBT प्रणालीचा वापर यामुळे लाभार्थ्यांपर्यंत थेट मदत पोहोचत आहे.
शेतकऱ्यांनी या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी वेळीच नोंदणी करावी आणि आवश्यक कागदपत्रे अद्ययावत ठेवावीत. अशा प्रकारे ही योजना भारतीय शेतकऱ्यांच्या आर्थिक सक्षमीकरणात महत्त्वाची भूमिका बजावत आहे.