pension holders भारतीय समाजात ज्येष्ठ नागरिकांचे स्थान अत्यंत महत्त्वपूर्ण आहे. विशेषतः कर्मचारी पेन्शन योजना 1995 (EPS-95) अंतर्गत येणाऱ्या पेन्शनधारकांचा विचार करता, त्यांच्या योगदानाची आणि सध्याच्या परिस्थितीची दखल घेणे अत्यंत आवश्यक झाले आहे. या पेन्शनधारकांनी आपल्या कार्यकाळात देशाच्या विकासात मोलाचे योगदान दिले असून, आता त्यांना सन्मानपूर्वक जीवन जगण्याचा पूर्ण अधिकार आहे.
पेन्शनधारकांची वर्तमान परिस्थिती
सध्याच्या महागाईच्या काळात अनेक पेन्शनधारक आर्थिक संकटातून जात आहेत. वाढत्या वैद्यकीय खर्चासह दैनंदिन जीवनातील खर्च भागवणे त्यांच्यासाठी मोठे आव्हान बनले आहे. विशेषतः ज्या पेन्शनधारकांना वयोमर्यादा आणि आरोग्याशी संबंधित समस्यांचा सामना करावा लागत आहे, त्यांची स्थिती अधिक चिंताजनक आहे.
न्यायालयीन भूमिका आणि मार्गदर्शन
सर्वोच्च न्यायालयाने आपल्या निर्णयात स्पष्टपणे नमूद केले आहे की पेन्शनधारकांच्या सन्मानाची जपणूक करण्यासाठी वेळोवेळी पेन्शनमध्ये वाढ करणे आवश्यक आहे. न्यायालयाच्या या मार्गदर्शक सूचना असूनही, सरकारकडून अद्याप ठोस पावले उचलली गेलेली नाहीत. यामुळे पेन्शनधारकांमध्ये नैराश्याचे वातावरण निर्माण झाले आहे.
आर्थिक आव्हान नव्हे, नैतिक जबाबदारी
पेन्शनधारकांच्या पेन्शनमध्ये वाढ करणे हे केवळ आर्थिक आव्हान नाही, तर ती सरकारची नैतिक जबाबदारीही आहे. या ज्येष्ठ नागरिकांनी आपल्या कार्यकाळात देशाच्या प्रगतीसाठी दिलेले योगदान लक्षात घेता, त्यांना सन्मानपूर्वक जीवन जगण्याची संधी मिळणे हा त्यांचा अधिकार आहे.
पेन्शनधारकांच्या प्रमुख मागण्या
हाती आलेल्या माहितीनुसार, EPS-95 पेन्शनधारकांनी 2024 मध्ये दिल्लीत संसदेसमोर आपल्या मागण्यांसाठी निदर्शने केली. त्यांच्या प्रमुख मागण्यांमध्ये:
- किमान पेन्शन नऊ हजार रुपये करावी
- महागाई भत्ता लागू करावा
- सामाजिक सुरक्षा योजनांमध्ये समावेश करावा
आंतरराष्ट्रीय दृष्टिकोन
जगातील अनेक प्रगत लोकशाही देशांमध्ये पेन्शनधारकांच्या कल्याणासाठी विशेष योजना राबवल्या जातात. या तुलनेत भारतातील प्रगती अत्यंत संथ आहे. आपल्या देशातही पेन्शनधारकांसाठी अशा प्रकारच्या कल्याणकारी योजना राबवण्याची गरज आहे.
सामाजिक सुरक्षेची आवश्यकता
पेन्शनधारकांना विविध सामाजिक सुरक्षा योजनांमध्ये समाविष्ट करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. यामुळे त्यांना:
- आरोग्य सुविधांचा लाभ मिळेल
- आर्थिक सुरक्षितता प्राप्त होईल
- सामाजिक प्रतिष्ठा टिकून राहील
आगामी अर्थसंकल्पात पेन्शनधारकांसाठी विशेष तरतूद करण्याची गरज आहे. यासाठी सरकारने:
- पेन्शन रकमेत वाढ करावी
- महागाई भत्ता नियमित द्यावा
- वैद्यकीय सुविधांमध्ये सवलती द्याव्यात
- सामाजिक सुरक्षा योजनांचा विस्तार करावा
EPS-95 पेन्शनधारक हे देशाची मौल्यवान संपत्ती आहेत. त्यांच्या कल्याणासाठी सरकारने तातडीने पावले उचलणे आवश्यक आहे. पेन्शनमधील वाढ ही केवळ आर्थिक बाब नसून, ती सामाजिक न्यायाची बाबही आहे. आपल्या ज्येष्ठ नागरिकांना सन्मानपूर्वक जीवन जगण्याची संधी देणे हे प्रगत समाजाचे लक्षण आहे. त्यामुळे सरकारने या विषयाकडे गांभीर्याने पाहून योग्य ती कार्यवाही करावी
